تاریخ فشن در دهه‌ی اول قرن بیستم میلادی

تاریخ فشن در دهه‌ی اول قرن بیستم میلادی

در حالی‌که تکنولوژی در دهه‌ی اول قرن بیستم شروع به پیشرفت کرد؛ مد تا حد زیادی ثابت مانده‌بود. در این دهه، تغییرات بسیار ظریف، محافظه‌کارانه و در عین حال مهم بودند. در واقع دهه‌ی 1900، مسیری برای مدرن شدن سبک‌های پوششی در تاریخ فشن فراهم کرد. در این مقاله قصد داریم به بررسی موشکافانه‌تر فشن در این دهه بپردازیم. مد ادواردی، سبک پوشش، تفکرات حاکم در این دوره‌ی ده ساله و سلیقه‌ی برآمده از این تفکرات، موضوعاتی‌اند که در رابطه با آن‌ها در این مقاله خواهید خواند. با ما همراه باشید.

تاریخ فشن دهه‌ی 1900 در سیطره‌ی مد ادواردی

مد ادواردی به لباس‌ها و روندهایی اطلاق می‌شود که بین اواخر دهه‌ی 1890 و 1914 که آغاز جنگ جهانی اول بود، رواج داشتند. این دوره را عصر  La Belle Epoque، دوران زیبا یا عصرطلایی می‌نامیدند. مد در این دوران با الهام از سبک زندگی لذت‌گرایانه پادشاه بریتانیا، ادوارد هفتم، که شکوه و ولخرجی زیادی در آن بود، شکل گرفت.

• ادوارد هفتم تاریخ‌ساز فشن در دهه‌ی اول قرن بیستم

پس از مرگ ملکه ویکتوریا در سال 1901، پسرش ادوارد به سلطنت رسید. ادوارد هفتم 59 سال شاهزاده ولز بود. او در این مدت بیشتر توجه خود را صرف سبک زندگی مجلل خود کرد. خانواده‌ی سلطنتی بریتانیا ترندهای آن روزها را می‌ساختد. جامعه‌ی عالی بریتانیا به عنوان نخبگان فرهنگی حکومت می‌کردند و زیاده‌خواهی‌های ادوارد، سبک و مد آن‌ها را تعیین می‌کرد. زنان طبقه متوسط از نخبگان الهام گرفته و از آن‌ها الگو برداری می‌کردند. از این طریق بود که مد ادواردی شکل گرفت.

• فشن آیکون‌های مد ادواردی

همه‌ی دوره‌های مد کهن، الگوها و نمادهای مخصوص به خود را دارند که به تاریخ فشن آن دوره جهت و سو می‌دهند. مد ادواردی نیز دو فشن آیکون مهم دارد که تاثیر بسیاری بر سبک زندگی و پوشش دهه‌ی اول قرن بیستم داشت.

1. دختر گیبسون، شخصیت ساختگی تاریخ فشن

 دختر گیبسون یک شخصیت ساختگی و بی‌نام بود که چارلز دانا گیبسون آن را به تصویر کشیده بود. این فشن آیکون جوان، قوی، سرگرم‌کننده و در عین حال پیچیده نشان داده می‌شد. از ویژگی‌های ظاهری او می‌توان به قد بلند و باریک، گردن بلند، سینه و باسن بزرگ و پهن و کمر خیلی باریک اشاره کرد.  مدل موی پرزرق و برقی داشت که آن‌ها را بالا می‌برد. دختر گیبسون باهوش، مستقل و جذاب بود اما هرگز سیاسی نبود و اهداف اجتماعی نداشت. دختری زیبا که نقاش آن را با الهام از دختران آمریکایی خلق کرده‌بود و در عین داشتن جذابیت‌های جنسی، فوق‌العاده باهوش و مستقل بوده ولی خواهان حق رای برای زنان هم نبود. در آن دوره‌ از تاریخ فشن، دختر گیبسون به یک عامل برای رونق تجاری تبدیل شد. صورت و فرم بدن او روی سینی‌ها، روبالشی‌ها، سوغاتی‌ها، زیرسیگاری‌ها و محصولات چاپی به وفور دیده می‌شد.

2. آلیس رزولت لانگ ورث، فشن آیکون مد ادواردی

آلیس دختر تئودور روزولت، رئیس جمهور آمریکا بود. زیبا و صریح بود، با مردان سوار ماشین می‌شد، سیگار می‌کشید و یک مار خانگی داشت. آهنگ مشهوری به نام Alice Blue در وصف او خوانده شد که این نام به رنگ زیبای چشمان او اشاره داشت، آبی روشن متمایل به خاکستری.

• مولفه‌های فشن ادواردی

گرایش‌های طراحی دوران ادوارد حول منحنی می‌چرخید. کرست‌ها که در دوران ویکتوریایی به شکل ساعت شنی بودند، در دوره ادواردی شکل S به خود گرفتند. زنان در این دوره ظاهری زیبا و بالغ داشتند. تورها به لباس زنانه بازگشتند و کت و شلوارها، محبوب باقی ماندند. بلوزی که با دامن پوشیده می‌شد، یک پف روی خط کمر ایجاد می‌کرد.

تاثیرات انقلاب صنعتی بر فشن دهه‌ی اول قرن بیستم

در اواخر دهه‌ی 1890 میلادی، انقلاب صنعتی فناوری‌های جدیدی روی کار آورد که شیوه‌ی زندگی مردم را تحت‌الشعاع قرار داد. رشد کارخانه‌ها، باعث ایجاد طبقه‌ی متوسط جامعه شد. چرخ خیاطی، تولید لباس‌های آماده را امکان‌پذیر کرد و زنان برای دوخت لباس‌های خود راحت‌تر شدند. افزایش سواد در طبقه‌ی متوسط جامعه، به زنان امکان دسترسی به اطلاعات را داد. اختراع ماشین تحریر، تلفن و تلگراف برای زنان، فرصت شغلی ایجاد کرد. رفته رفته نوع جدیدی از زنان در اوایل دهه‌ی 1900 ظهور کردند که تحصیل‌کرده و آگاه بودند و به مسائل سیاسی و اجتماعی علاقه داشتند. تضاد میان یک زن تحصیل‌کرده  از طبقه متوسط جامعه که فعال و برون‌گرا بود و زنی از طبقه اشراف که به تجمل‌گرایی و لذت‌گرایی تمایل داشت، فرهنگ پوشش و تاریخ فشن این دوره را شکل داد.

فشن زنانه در دهه‌ی 1900 میلادی

لباس زنان در اوایل دهه‌ی 1900 بسیار مجلل و دست و پاگیر بو. کرست S شکل دراین دهه روی کار آمد که توسط Mme طراحی شد. Gaches Sarraute طراح این کرست بود که نام آن را «کرست سلامتی» گذاشت. او در رشته‌ی پزشکی تحصیل می‌کرد و اثرات نامطلوب کرست‌های قرن نوزدهم را تشخیص داد. در نتیجه او سعی کرد فشار را از ناحیه‌ی کمر و دیافراگم حذف کند ولی در عوض این کرست سینه را به جلو و باسن را به عقب متمایل ساخت.

در سال‌های اول این دهه، زنان دامن‌های بلند و سنگین همراه با بلوزهای توری و پف‌دار می‌پوشیدند. لباس‌ها با یقه‌های توری و نوارهای پهن تزئین می‌شدند. زن‌ها در این دوره موهای خود را بالا می‌آوردند و به دور بالشتک‌ها و موهای کاذب حلقه می‌کردند. از این طریق در اطراف خط مو، لبه‌ی حجیمی قرار می‌گرفت. روی این موها کلاه‌های لبه پهن پوشیده می‌شد که با گل، تور، روبان و پر تزئین می‌شدند. رفته رفته در سال 1908 تاریخ فشن دچار تحولاتی شد و پوشش بانوان را به سمت زنان امروزی سوق داد. آن‌ها تورها و زوائد را رها کرده و از کت، شلوار، بلوز و دامن استفاده کردند. البته همچنان از کرست S شکل در این دوره استفاده می‌شد. سر انجام پل پوآره، طراح فرانسوی، در برابر سبک‌های رایج  این  دوره مقاومت و لباس‌های بدون کرست را طراحی کرد.

فشن مردانه در دهه‌ی 1900 میلادی

در این دهه، مردان کت و شلوار سه تکه با کلاه کاسه‌ای یا پارچه‌ای می‌پوشیدند. کت‌ها باریک با برگردان‌های بلند بودند. یقه‌ها رسمی و ایستاده طراحی می‌شدند. برخی مردان از کراوات‌های مدرن استفاده می‌کردند. در این دوره ریش برای مردان مسن‌تر بود و اکثر مردان جوان سبیل‌های مرتب و موهای کوتاه داشتند. مردان در این دوره بسته به زمان روز و موقعیت لباس‌های متفاوتی می‌پوشیدند. شلوارشان کوتاه‌تر و تنگ تر شده بود و دکمه‌ی پیراهن‌هایشان به جای جلو در پشت بسته می‌شد.

می‌توان دهه‌ی 1900 میلادی را پلی برای عبور از گذشته به آینده، در دنیای فشن قلمداد کرد. در این دهه، زن‌ها کم‌کم توانستند جایگاه اجتماعی خود را بیابند. این شاغل شدن زنان، بر نوع پوشش و نیازهای آن‌ها تاثیر گذاشت و تاریخ فشن را آرام آرام متحول کرد. با وجود تاثیر زیاد مد ادواردی در این دهه، زنان طبقه‌ی متوسط، راهی برای یافتن سبک پوششی خود یافتند. این تقابل تجمل‌گرایی ادواردی و راحتی و استقلال پوشش زنان طبقه‌ی متوسط، فشن این دهه را به وجود آورد. به نظر شما چه عوامل دیگری بر فشن این دوره تاثیر گذاشتند؟

سولماز نامور