تاریخ فشن دهه دوم قرن بیستم از 1910 تا 1919 میلادی

فشن در دهه‌ی دوم قرن بیستم، از سال 1910 تا 1919 میلادی، با افت و خیزهایی همراه شد که جنگ عامل آن بود.

در آغاز دهه، هنوز مد ادواردی دهه‌ی اول دیده می‌شد اما مبتکرانه‌تر و با تغییراتی که رفته رفته آن را به سمت ساده‌تر شدن پیش می‌برد.

در نیمه‌های دهه‌ی دوم قرن بیستم جنگ جهانی اول آغاز شد و همه چیزرا تحت‌الشعاع قرار داد. تاریخ فشن این دهه را می‌توان به دو بخش تقسیم کرد:

قبل از جنگ جهانی اول و در طول این جنگ. جامعه، فرهنگ و به دنبال آن مد با جنگ زیر و رو شد.

در این مقاله فشن زنانه، مردانه، کودکانه و افراد تاثیرگذار بر مد این دهه را بررسی کرده و سوار بر ماشین زمان، تاثیرات جنگ جهانی اول بر فشن را با هم خواهیم دید.

تاریخ فشن زنانه در دهه‌ی دوم قرن بیستم

مد لباس زنانه در این دهه با تحولاتی همراه بود که همه این تغییرات را به جنگ جهانی اول نسبت داده‌اند. مد در این دهه بسیار ملایم‌تر نسبت به دهه‌های قبل دچار تغییر شد.

  • تاریخ فشن زنانه در نیمه اول دهه‌ی 1910

در سال‌های آغازین، فشن زنانه بسیار به دهه‌ی 1900 میلادی شبیه بود؛ کمر باریک، سینه حجیم و دامن بلند، استایلی کاملا رمانتیک به زنان می‌داد. رنگ‌های روشن مثل بنفش، صورتی و هلویی از رنگ‌های محبوب به حساب می‌آمدند. تور و جزئیات سفید زیادی برای به تصویر کشیدن مد خالص و معصومانه به کار برده می‌شد. کرست‌های S شکل کمی ملایم‌تر شدند و بدن شکل طبیعی‌تری به خود گرفت. رفته رفته شکل دامن‌ها دچار تغییر شد و شروع به مخروطی شکل شدن کرد.

 

  • تاریخ فشن زنانه در نیمه دوم دهه‌ی 1910

جنگ جهانی اول در 28 ژوئیه‌ی 1914 آغاز شد و تا 11 نوامبر 1918به طول انجامید. این اتفاق موجب به وجود آمدن نوعی توقف ظاهری در مد شد. اما در حقیقت این یک توقف نبود بلکه ایجاد تغییرات عمیق اجتماعی و فرهنگی بود که فشن را تا حد زیادی متحول کرد. تا آنجا که سیلوئت‌های ادواردی قبل از جنگ به سیلوئت‌های پسرانه در سال‌های پایانی دهه تبدیل شدند. با شروع جنگ بسیار از زنان شروع به کار کردند و شغل مردانی را که به جنگ رفته بودند را بر عهده گرفتند. با پایان جنگ بسیاری از زنان به کار خود ادامه دادند.

همه‌ی این اتفاقات موجب شد در پایان دهه‌ی 1910 میلادی، مد زنانه از حالت زیبا و معصوم به یک موضوع کاربردی تبدیل شود. در این سال‌ها مد معنای ساده‌تری به خود گرفت. لباس‌ها تا قد ساق پا کوتاه شدند، رفته رفته کرست کنار گذاشته شد و سیلوئت صاف طرفدار پیدا کرد. زنانی که هنوز دامن و کلاه می‌پوشیدند همچنان بودند اما به شکلی خیلی ساده‌تر از قبل. رنگ‌های مسی، خاکستری و سورمه‌ای در پایان دهه طرفدار داشتند.

 

تاریخ فشن مردانه در دهه‌ی دوم قرن بیستم

در اوایل دهه‌ی 1910 میلادی مد مردانه تا حد زیادی از دهه‌ی قبل تبعیت کرد، اما با شروع جنگ جهانی اول در 1914 میلادی دچار تحولاتی شد.

  • تاریخ فشن مردانه در نیمه‌ی اول دهه‌ی 1910

کت و شلوارهای راحتی و سه تکه که شبیه کت و شلوارهای تجاری امروزی‌اند و جایگزین کت و شلوارهای رسمی شده بودند، بسیار محبوب‌تر شدند. این کت‌ وشلوارها lounge suit نامیده می‌شدند. یقه روی گردن، بلند می‌شد و کلاه هومبورگ Homburg، کلاه نمدی با فرورفتگی‌ای در بالا و یا کلاه کاسه‌ای پوشیده می‌شد. در مراسمات رسمی کت و شلوار صبحگاهی یا morning suit  مورد استفاده قرار می‌گرفت.

 

  • تاریخ فشن در نیمه‌ی دوم دهه‌ی 1910

مانند لباس‌های زنانه، لباس‌های مردانه نیز قبل از جنگ، در حین و بعد از آن دچار تغییراتی شدند. مردان زیادی با ثبت نام در ارتش به جنگ پیوستند به نحوی که بسیاری از آن‌ها عکسی با لباس نظامی گرفتند. پس از جنگ، مد مردان به همان کت و شلوار سه تکه بازگشت اما کشمکش جنگ تاثیری ماندگار بر مد مردان گذاشت. اگرچه در زمان جنگ، لباس نظامی بخشی از یونیفرم آن‌ها بود و مد محسوب نمی‌شد. ترنچ کت یا trench coat که به معنای کت سنگر است به عنوان بخشی کاربردی از یونیفرم به حساب می‌آمد که سبک و ضد آب بود و به خاطر رنگ خاکی‌اش سرباز را خشک و گرم نگاه می‌داشت. این لباس بعد از جنگ همچنان باقی ماند و میراث ماندگاری را به ارمغان آورد که هنوز هم احساس می‌شود.

 

تاریخ فشن کودکانه در دهه‌ی دوم قرن بیستم

لباس کودکان در دهه‌ی 1910 میلادی حرکتی به سمت سادگی داشت. لباس مجلسی که اغلب با پینافور pinafore پوشیده می‌شد و از دهه‌ی 1890 میلادی محبوبیت داشت، در نیمه‌ی اول این دهه همچنان توسط دختران پوشیده می‌شد. با جیره‌بندی مواد در طول جنگ، تزیینات لباس‌ها کمتر شد و لباس‌ها کوتاه‌تر شدند. لباس‌های محبوب پسران نیز پیراهن ملوانی همراه با شلواری تا روی زانو بود. پارچه‌های کش‌دار و بافتنی برای دختران و پسران بسیار استفاده می‌شدند زیرا هم راحت بودند و هم، ساخت آسانی داشتند.

 

افراد و تفکرات تاثیرگذار در تاریخ فشن دهه‌ی دوم قرن بیستم

طراحان، جنبش‌ها، طرز تفکر و فشن آیکون‌ها، همواره تاثیر زیادی بر مد و فشن یک دوره دارند. در زیر به چند مورد مهم در این باب می‌پردازیم.

  • پل پوآره تاریخ فشن دهه‌ی 1910 را متحول کرد

تحول مهم در آغاز این دهه ظهور شرق‌شناسی بود. در سال 1910 «باله‌ای بر اساس هزار و یک شب» اجرا شد و موجب برانگیخته شدن شور و شوقی در تماشاگران گردید. پل پوآره Paul Poiret طراح فرانسوی به محبوب شدن این ظاهر کمک کرد که پارچه‌سازی‌ها، رنگ‌های پر جنب و جوش و سیلوئت ستون مانند از مشخصات آن بودند. پوآره حتی در سال 1911 شلوار «حرمسرا» را معرفی کرد. یک شلوار بادکنکی که فقط جسورترین زنان آن را انتخاب کردند. لباسی فانتزی که در مهمانی او به نام شب هزار و دوم پوشیده شد مظهر سبک پوآره است. «دامن هابل» یکی دیگر از طراحی‌های مبتکرانه‌ی او بود. این دامن در پایین به قدری باریک می‌شد که راه رفتن را مشکل می‌کرد.

 

  • دنیس پوآره فشن آیکون دهه‌ی 1910

دنیس پوآره همسر پل پوآره مدل و تبلیغی زنده برای شوهرش بود. شوهر دنیس از او به عنوان نمونه‌ی اولیه‌ی امپراتوری خود استفاده کرد. او به نوعی جلوتر از زمان خود بود و اندام لاغر و خطی‌اش در دهه‌ی بعد مورد توجه قرار گرفت. پل پوآره در سال 1913 در مصاحبه‌ای با ووگ گفت: «همسر من الهام بخش تمام خلاقیت‌های من است. او بیانگر تمام آرمان‌های من است». به بیانی می‌توان گفت اگر پوآره پیامبر مدرنیسم بود، دنیس متقاعدکننده‌ترین تجسم آن بود. دنیس و همسرش مظهر مد آوانگارد دهه‌ی 1910 بودند.

 

  • دیگر طراحان فشن در دهه‌ی 1910 میلادی

اگرچه پوآره تاثیر بسیار خوبی بر مد اوایل دهه‌ی 1910 گذاشت اما او به هیچ وجه تنها طراح برجسته نبود. لوسیل یا لیدی داف گوردون، طراح محبوبی بود که تجارت او در لندن به نیویورک و شیکاگو رسید. Jacques Doucet به دلیل طرح‌های سیال خود از محبوبیت برخوردار بود. همچنین ماریانو فورتونی در ونیز فرآیندهای جدید چین‌کاری و رنگ‌آمیزی را به ثبت رساند.

مد در دهه‌ی 1910 میلادی، با افت و خیزهایی همراه بود که در نتیجه‌ی آن‌ها تحولاتی در سبک پوششی به وجود آمد. تاریخ فشن این دهه، به خوبی می‌تواند ارتباط میان فرهنگ، جامعه و فشن را برای ما آشکار سازد. به بیانی، تاریخ این دهه به ما اثبات می‌کند که فشن چقدر به انسان می‌تواند نزدیک باشد و از آن تاثیر مستقیم بگیرد. این مطلب تا آن‌جا صدق می‌کند که فشن دهه‌ی دوم قرن بیستم را به دو بخش تقسیم می‌کنند: فشن قبل از جنگ و فشن حین و بعد از جنگ. آیا شما برهه‌هایی دیگر از تاریخ را سراغ دارید که این‌گونه فشن را دگرگون کرده باشند؟